Hrebenne, kraina ścieżek.


W czasie, kiedy we wsi nie było jeszcze dróg utwardzonych, a podstawowym środkiem komunikacji codziennej były ludzkie nogi, trakty piesze nazywane popularnie ścieżkami, cieszyły się ogromną popularnością. Korzystali z nich wszyscy: starzy, młodzi i dzieci. Drogi jakie znajdują się w miejscowości, zanim je utwardzono, były bagniste w jesienne szarugi, zawiane zimą, natomiast latem pokryte grubymi warstwami pyłu. Taki stan rzeczy uniemożliwiał pełne korzystanie z istniejących dróg i zmuszał mieszkańców do korzystania ze ścieżek, które znikły na zawsze z krajobrazu wsi wraz z poprawą stanu drogownictwa i burzliwego rozwoju motoryzacji.
Ostatnie ścieżki we wsi, które istniały od niepamiętnych czasów, zakończyły żywota na przełomie lat 80 i 90 ubiegłego wieku.
Aby obecni młodzi i przyszli mieszkańcy wsi byli zorientowani jak przebiegały ścieżkowie trakty, postaram się przybliżyć ich usytuowanie.
W mojej pamięci pozostają następujące ścieżki:
1. Pomiędzy „Starą wsią” a ulicą „Przy szosie”< po miedzy między działkami pani Ireny Sokal i Andrzeja Gosiewskiego→do rowu→kładka→po „Górze Mariana’→droga(na wysokości domu Zająców);
2. Miedzą pomiędzy działkami Piotra Karpiuka a działką Piotra Pucko( na wysokości płotu dzielącego dom Pucków a Małyszów)→w dół do rowu, obok grobli Zdzisława Zienkiewicza→kładka→w górę miedzą działek Kazimierza Kraszkiewicza i Marii Słotwińskiej i między ich posesjami→przez podwórko Antoniego Kraszkiewicza→droga(obecnie szosa w kierunku Strzyżowa). Wcześniej ścieżka opisana w tej pozycji schodziła w dół naprzeciw wjazdu do posesji Zienkiewicza Zdzisława;
3. Obok sadu Marii Pirogowicz /Marynia/→po łace→kładka na rowie→miedzą działek Strzeleckiego Waleriana(Sławińskiej) i Dmitrewicza Władysława(Patyjewicz Grzegorza)→droga (obecnie szosa)
4. Pomiędzy drogą Strzyżowską(szosa) a Podhajem- po prawej stronie krzyża, miedzą działek Zając Ewy i Stanisława Borsukiewicza→podwórko Błazuckiego Stanisława(Chmiela)→ Podhaje(jako jedyna, istnieje do dziś, tylko prowadzi obok posesji Chmielów);
5. Pomiędzy „Starą Wsią” a szkołą(świetlicą) - drogą obok posesji Ireny Kobylskiej→łąka→kładka na rowie→szkoła(świetlica);
6. Pomiędzy „Starą Wsią” a „Wyhadanką”/od drogi po lewej stronie domu Marii Jeżyna do Kasprzaków( posesja nie istnieje)/ - po łące wzdłuż drogi obok kuźni Jerzego Brzozowskiego(zabudowania Ryszarda Patyjewicza)→most(rozebrany, obecnie jest tam kładka)→pomiędzy posejami Mieczysława Guli(Brzozowska Małgorzata) a domem Jeżyny Marii→w kierunku Mazurka Józefa→po miedzach aż do traktu do Horodła/ przed domostwem Szymona Ulanickiego, zwanego Semeniem (Ulanicka Anna);
7. Pomiędzy „Dworem” a „Podhajem” – początek od drogi na wysokości domostw Momot/ Karpiński→miedzą w dół→przez drogę(szosę)→kładka→łąka pod skosem w kierunku na dom Feliksa Boniewskiego(Soroczyńska);
8. Pomiędzy wsią a Kolonią Strzyżów – początek na łące naprzeciw kuźni Jerzego Brzozowskiego(domostwo Haliny Patyjewicz)→po łące wzdłuż rowu po jego lewej stronie→staw Harionka(nie istnieje)→kładka→przejście na prawą stronę rowu→do posesji (nie istniejącej) domu rodzinnego Błazuckiej Amelii(?);
9. Od drogi na „Podhaje”, w kierunku krzyża→droga obok posesji Matwiejczuk Ireny→domostwo Zgieja Władysława(Dmitrewicz/Głodowski)→i góra w kierunku krzyża(przed obecnym domem Zając Ewy)→zejście do drogi(szosy) między krzyżem, obeliskiem Juliana Białoskórskiego/uszkodzony/a posesją Ferblika Józefa(nie istnieje);
10. Pomiędzy wioską a Martą – od posesji Feliksa Boniewskiego(Soroczyńska Wanda)→ łąka przy „Bocianie”→na Murczaka(Gmurczak Otton/Wdowiak Kazimierz);
11. a. Pomiędzy wsią a Kolonią i Ciołkami/od strony „Starej Wsi” - po prawej stronie drogi za Kobylska Ireną, w kierunku Ciołek w lewo, w kierunku Kol. Kobło w prawo, w okolicach domu Momota Edwarda /nie istnieje/
b. po lewej stronie działek naprzeciw szkoły(świetlicy)→obok stawu→zabudowania Herbina Władysława/nie istnieją/→drogą za gospodarstwem Marca Edwarda→do Sidorskiego;
12. Pomiędzy wsią a kol. Kobło – po lewej stronie działek naprzeciw szkoły(świetlicy)→w kierunki Marca→do mostku obok dawnych zabudowań Oleszczuków/nie istnieją/→po polach Spółdzielni Produkcyjnej w Kopyłowie(Pałys)→na krzyż przydrożny pomiędzy Bajerczkiem a Sidorskim;
13. Do Ciołek i Kolonii Kobło – od drogi za Starą Wsią/Czortfertki/→łąkami /Wyły albo Prowale/→na zabudowania Bila Józefa/przy skarpie - nie istnieją/→w prawo Kol. Kobło→w lewo Ciołki;
14. Pomiędzy Hrebennem a Strzyżowem/”na Szczypnia”/ obok obecnej jezdni po prawej stronie→do góry strzyżowskiej→górą/obecnie zagajnik/ do Strzyżowa;
Z opowieści wiem, że tej ścieżki masowo korzystali pracownicy sezonowi Cukrowni
Strzyżów mieszkający w Hrebennem i Horodle.
Jeżeli mi się uda, to w najbliższym czasie, spróbuję naszkicować przebieg ścieżek na mapce naszejj wioski.

Opracowanie i foto:
kjd